Weerstanden en gedragsverandering

Wat veroorzaakt weerstand rondom duurzaamheid in jouw organisatie? Waarom vertonen jouw medewerkers geen milieuvriendelijk gedrag, terwijl ze weten dat dit cruciaal is om klimaatverandering tegen te gaan? Hoe kun je gedrag op een effectieve manier veranderen? 

Herken je van die gesprekken met die ene oom op verjaardagen? Hij hoort jou tegen je tante een sateetje afslaan, omdat je geen vlees eet, en begint uitgebreid te verkondigen dat de oermensen ook altijd vlees hebben gegeten en wij dat dus ook moeten doen. Je probeert hem uitleg te geven, waarom minder vlees eten beter voor het milieu is, maar je raakt al gauw verstrengeld in een hevige discussie waar je helemaal niet op zat te wachten. “Die duurzame wappies van tegenwoordig”. Na de verjaardag weet je in ieder geval één ding zeker: de volgende keer ga je ver bij hem vandaan zitten.  

Weerstand?

In organisaties zien we ook veel vormen van weerstand rondom duurzaamheid. We proberen vaak anderen te overtuigen van onze standpunten of nemen gelijk actie op de weerstand. Gedragsverandering is erg complex, voordat we actie ondernemen moeten we eerst iets anders doen. De belangrijkste tip die we je willen geven om het gedrag van jouw medewerkers op een effectieve manier te veranderen, is: Onderzoek. Onderzoek de motivatie en weerstand van jouw medewerkers rondom duurzaamheid.  

Maar hoe doe je dat dan? Onderzoek, bijvoorbeeld door middel van een enquête, wat de motivatie is van jouw medewerkers rondom duurzaamheid. Stel vragen aan je medewerkers, zoals: “Hoe denk jij over duurzaamheid?” Let wel op: stel geen sturende vragen, zoals: “Ben jij duurzaam?”. Hiervan krijgen jouw medewerkers het gevoel dat zij duurzaam gedrag dienen te vertonen. Hierdoor krijgen we beeld van de weerstand in jouw organisatie en kunnen we technieken toepassen.  
Onderzoek ook de middelen: stel je voor, je wilt graag dat jouw medewerkers beter het afval scheiden op kantoor. Je hebt een onderzoek uitgevoerd en technieken op toegepast om de weerstand aan te pakken (hieronder hier meer over), maar je komt er later achter dat er maar één afvalbak is. Dan heb je nog steeds niet het gewenste gedrag gerealiseerd. Onderzoek dus naast de motivatie ook de middelen.  

Er zijn veel vormen van weerstand rondom duurzaamheid. We lichten 3 weerstanden toe die we vaak tegenkomen met bijpassende technieken om men uit die weerstand te halen.  

Reactance 

Herkenning: boos, houdt niet van verandering

Bijpassende quote: “Jij gaat mij niet vertellen wat ik moet doen” 

Technieken

Herdefinieer relatie – Praat in wij-vorm in plaats van wij vs. jij. Iemand die in deze weerstand zit, houdt er niet van dat iemand hem vertelt wat hij moet doen.  

Keuzevrijheid  – Geef hem een keuze tussen twee duurzame gedragingen zodat diegene echt het gevoel heeft dat hij zelf kan kiezen welk gedrag hij vertoont.  

Afzender gelijk aan doelgroep – Iemand die in de reactance zit, kan ook tegen de afzender zijn (en niet tegen de inhoud). Zorg ervoor dat de afzender van de boodschap gelijk is aan de doelgroep. Laat dus een populaire collega het bericht versturen of voeg een foto van diegene toe.  

Scepticism

Herkenning: twijfelt aan wat er wordt gezegd 

Quote: “Ja, maar ik denk niet dat dat echt zo is”  

Technieken

Ideeën laten aandragen: Laat hen zelf de ideeën aandragen. Medewerkers zullen eerder aan de slag gaan met hun eigen idee, dan een opgedragen idee.  

Lange termijn doel: Stel een lange termijn doel om iets uit te proberen. “Laten we dit de komende drie maanden proberen en dan evalueren.” Wanneer je over één week praat, kunnen mensen hun agenda nog overzien. Over een half jaar of langer is vaak te ver weg.  

Inertia

Herkenning: de persoon is enthousiast, maar in de waan van de dag wordt er niks mee gedaan. Een vergelijkbaar voorbeeld is sporten. Je wilt echt gaan sporten, je vindt het ook belangrijk, maar toch beland je weer op de bank.  

Quote: “Inderdaad, daar ga ik iets mee doen” (en doet er vervolgens niets mee) 

Technieken

Makkelijk maken: maak het voor de medewerkers makkelijk met zo min mogelijk obstakels. Een voorbeeld bij het sporten: stop je sportkleding alvast in je tas voordat je naar je werk gaat, dit maakt het makkelijker om de actie uit te voeren.  

Aantrekkelijk en leuk maken: maak het leuk en aantrekkelijk om de actie uit te voeren. Hier een tof voorbeeld om te voorkomen dat men hun peuken op de grond gooit.  

Je denkt vaak te weten in welke weerstand jouw medewerkers zitten. Maar, je kijkt alleen vanuit je eigen perspectief. Het is dus erg belangrijk om onderzoek onder jouw medewerkers te doen.   

In De Duurzame Game voeren wij spelenderwijs het onderzoek naar de motivatie en weerstand uit. We enthousiasmeren medewerkers door leuke quizvragen en acties. In de game dragen de deelnemers ook hun ideeën bij aan hoe de organisatie kan verduurzamen. De deelnemers gaan op safari door kantoor en gaan op jacht naar de duurzame monsters. Het spelen van De Duurzame Game resulteert in draagvlak, duurzaamheid in het DNA van de organisatie en onderzoek naar de weerstand in jouw organisatie.