ESG Governance

Wat governance écht inhoudt binnen ESG

ESG governance, oftewel goedmbestuur, gaat in de kern over hoe een organisatie wordt bestuurd, gecontroleerd en aangesproken op haar handelen. Het gaat dus niet om wat je doet (zoals bij Environment of Social) maar om hoe je keuzes maakt en wie verantwoordelijk is voor de gevolgen. Je kunt het samenvatten in drie kernprincipes: (1) verantwoordelijkheid – bestuurders nemen besluiten in het belang van alle stakeholders en leggen daarover verantwoording af; (2) transparantie – je maakt zichtbaar hoe je wordt bestuurd, hoe besluiten tot stand komen, hoe risico’s worden beheerst en hoe je integriteit borgt; (3) integriteit en toezicht – duidelijke waarden, regels en controles voorkomen machtsmisbruik en maken ethisch handelen de norm. 

Concreet betekent dit: vastgelegde rollen en mandaten, een toetsende functie die werkt, en betrouwbare data en processen waarover bestuur en toezicht publiek rekenschap afleggen. Niemand doet alles perfect, maar je laat wel eerlijk zien waar je staat, welke risico’s en datakwaliteit je beheerst, en welke verbeteracties lopen. Zo verbindt ESG-governance beleid met dagelijkse keuzes op de werkvloer – van inkoop en HR tot finance en IT – en blijft duurzaamheid geen bijzaak maar een aantoonbaar onderdeel van goed bestuur. 

Maar hoe pak je dat slim en werkbaar aan zonder stapels papier of dure systemen die je niet gebruikt? In dit artikel leggen we uit wat bestuur binnen ESG inhoudt, wat de Europese standaarden vragen en hoe je als bedrijf de basis snel op orde krijgt met een ESG-strategie die wél landt.

Wat ESG governance betekent volgens ESRS

De Europese rapportagestandaarden (ESRS) vragen om transparantie over het bestuur rond duurzaamheid: rol en samenstelling van de directie en het toezicht, hun betrokkenheid bij doelen en beloning, en de werking van interne controle en rapportage. ESRS 2 beschrijft dit als het inzichtelijk maken van “governanceprocessen, controls en procedures” voor duurzaamheid en legt vast wat je ten minste toelicht over rollen, expertise en besluitvorming. 

Dat klinkt zwaar, maar voor het bestuur betekent het vooral: leg vast wie eigenaar is van thema’s, hoe ze rapporteren en hoe het MT besluiten neemt. Daarnaast vraagt ESRS G1 om informatie over zakelijk gedrag: ethiek, anti-omkoping, bescherming van klokkenluiders, politieke beïnvloeding en betalingspraktijken richting leveranciers. Deze ankers geven jouw bestuur richting en maken het toetsbaar. 

ESG raakt niet alleen multinationals. Ook als je “gewoon levert” aan grotere klanten krijg je ESG-vragen over bestuur en gedrag op je bord. 

Waarom ESG governance nú bovenaan je agenda hoort

De eerste set ESRS is op 31 juli 2023 vastgesteld en op 22 december 2023 in het publicatieblad geplaatst. Daarmee ligt de basis vast en weet je wat er minimaal verwacht wordt van je rapportage over je bestuursinrichting. In juli 2025 nam de Europese Commissie bovendien een gerichte quick fix aan met gefaseerde eisen, zodat de eerste lichting bedrijven minder last heeft van piekbelasting bij de start. Dat schept ruimte om prioriteit te geven aan onderdelen behorend bij besluitvorming die er het meest toe doen. Werk je ook met wereldwijde klanten? Dan helpt de interoperability guidance van IFRS Foundation en EFRAG om dubbel werk te voorkomen tussen ESRS en ISSB. Zo kun je je energie steken in wat waarde toevoegt in plaats van in interpretatieverschillen.

De 7 bouwstenen van werkbare ESG governance

1. Begin met eigenaarschap: Benoem één verantwoordelijke in het MT, leg mandaat en taken vast en geef teams duidelijke doelen per ESG-thema. 
2. Maak een bestuurskalender met vaste momenten voor kwartaalreviews, risico-updates en besluiten, zodat de basis niet wegzakt als het druk is.
3. Houd beleid compact en bruikbaar: een gedragscode, anti-omkopingsbeleid en een laagdrempelige meldregeling waar mensen echt gebruik van durven maken.
4. Richt databeheer in met duidelijke bronhouders, controles en bewaarafspraken; dat maakt cijfers herleidbaar en reproduceerbaar. 
5. Versterk leveranciersrelaties met minimumdatapunten en duidelijke betaaltermijnen, en monitor je performance richting kleinere leveranciers.  
6. Zorg voor opleiding en bewustwording met korte, terugkerende interventies met korte e-learnings en onboarding-modules. 
7. Continue verbetering: gebruik een materialiteitsanalyse om prioriteiten en KPI’s jaarlijks te herijken en zo je ESG governance te laten meegroeien met je strategie. 

Wat je minimaal vastlegt om aan ESRS te voldoen

Voor ESG bestuur vraagt ESRS 2 dat je laat zien hoe bestuur en toezicht duurzaamheid verankeren: rolverdeling, expertise, en de manier waarop ze betrokken zijn bij doelen en beloningsstructuren. Schrijf kort op hoe beslissingen worden genomen, hoe risico’s en kansen worden gemonitord en hoe interne controle en rapportage werken. 

Voor ESRS G1 gaat het om transparantie over waar je nu staat op kernonderwerpen als gedragscode, anti-corruptie en omkoping, klokkenluidersbescherming, politieke betrokkenheid en lobby, en betalingspraktijken. Je beschrijft beleid en processen als die er zijn, en als die ontbreken zeg je dat expliciet – inclusief of je ze gaat invoeren en met welke planning. Zo vraagt G1 bijvoorbeeld om transparantie over procedures en (eventuele) trainingen rond corruptiepreventie, over politieke invloed en lobbyactiviteiten, en over betaaltermijnen richting leveranciers. Met die aanpak voldoe je aan de standaard: je geeft een eerlijk beeld van beleid, uitvoering en prestaties, in plaats van een afvinklijstje.

Zo organiseer je data en bewijsvoering

Sterk bestuur valt of staat met data die je kunt uitleggen. Werk daarom met een beknopt datamodel: wat meten we, waar komt het vandaan, wie controleert, en welke bronbewijzen bewaren we. Koppel dat aan je materialiteit en aan KPI’s die voor je business tellen, zodat rapportage geen los project is maar onderdeel van je managementinformatie. Leg ook vast hoe je uitzonderingen behandelt: wie officieel goedkeuring geeft (fiatteert), hoe registreer je incidenten en welke verbeteractie volgt. Voor meldkanalen geldt: maak het laagdrempelig, koppel terug en bescherm melders tegen represailles volgens de EU-richtlijn. Werk met steekproeven en pre-assurance-checks om verrassingen achteraf te voorkomen. Zo maak je ESG governance wendbaar en controleerbaar, ook als je organisatie groeit of systemen vernieuwt.

Praktijkvoorbeeld: van beleid op papier naar meetbare sturing

Stel: je wil ESG governance verbeteren in een bedrijf met 150 medewerkers en veel projecten. Je start met een compacte gedragscode en anti-omkopingsbeleid, gekoppeld aan training tijdens onboarding en contractverlenging. Inkoop deelt leveranciers in op basis van risicoprofiel en verplicht hen om een minimale set ESG-gegevens aan te leveren — bijvoorbeeld over CO₂-uitstoot, arbeidsomstandigheden en governancepraktijken. Deze minimale ESG-datapunten worden vastgelegd in het contract, samen met duidelijke betaaltermijnen en afspraken als leveranciers herhaaldelijk te laat of onvolledig rapporteren.

Finance voegt een kwartaalcontrole toe op betaalgedrag, zodat je aan ESRS G1 kunt rapporteren over tijdigheid richting kleine leveranciers. Het MT plant een governance-review per kwartaal waarin ESG-KPI’s, risico’s en incidenten standaard op de agenda staan. Met dit ritme heb je binnen één kwartaal aantoonbare ESG governance, en verzamel je door het jaar heen automatisch de bewijsvoering voor je rapportage en assurance. 

Zo pak je nu door

Zet vandaag drie knoppen om. Eén: kies een eigenaar in het MT en leg het mandaat vast, zodat besluiten niet blijven hangen. Twee: activeer je meldkanaal en communiceer het duidelijk; dat versterkt je cultuur en past bij de EU-regels. Drie: maak een overzicht van betalingen aan kleine leveranciers en adresseer te late betalingen; dit is niet alleen fair, maar ook onderdeel van ESRS G1. Koppel deze acties aan je materialiteitsanalyse en je ESG-strategie, zodat sturing op duurzaamheid geen losse lijst is maar jouw manier van werken. Wil je daarbij een vliegende start, lees dan verder over onze aanpak rond ESG-strategie, de kern van ESG-rapportage en het verschil tussen ESG en CSRD. Zo maak je van duurzaamheid een voordeel in plaats van een verplichting.

Zo helpen wij je verder

Wij vertalen de bestuurlijke kant van ESG naar resultaat: een scherpe ESG-strategie en een gedragen materialiteitsanalyse. We begeleiden stakeholderdialoog, due diligence en de inrichting van het bestuur: rollen en mandaat, interne beheersing, meldregeling en controles. Wil je direct snelheid maken, risico’s verlagen en sterker staan in aanbestedingen en klantvragen rond de bestuurlijke kant van ESG? We denken graag met je mee — van nulmeting tot publicatie.