ESRS LSME

ESRS LSME: Rapportage standaarden voor MKB

Nu grote bedrijven verplicht zijn om hun duurzaamheidsactiviteiten te rapporteren onder het Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), vragen veel kleinere bedrijven zich af hoe het voor hen zit. Gelukkig is er goed nieuws voor het MKB. De ESRS LSME-standaard, oorspronkelijk bedoeld voor beursgenoteerde mkb-bedrijven, is met het Omnibus simplification package van 2025 niet langer verplicht gesteld. Mkb-bedrijven kunnen er dus zélf voor kiezen om volgens deze vereenvoudigde standaard te rapporteren – een optie die steeds meer bedrijven overwegen, juist omdat ze duurzaamheid belangrijk vinden. Deze standaarden zijn speciaal ontwikkeld om de rapportage last voor kleine en middelgrote bedrijven te verlichten, terwijl ze toch voldoen aan de noodzakelijke duurzaamheidsvereisten. Hoewel er begin 2024 een conceptversie verscheen, ligt de focus nu op de VSME ESRS voor vrijwillige rapportage. Deze biedt een praktisch kader voor niet-beursgenoteerde mkb’s die duurzaamheid zichtbaar willen maken voor klanten of financiers.

ESRS LSME voorlopig niet verplicht voor het MKB

De plannen om vanaf 1 januari 2026 nieuwe rapportagestandaarden voor kleine en middelgrote bedrijven (mkb) in Europa verplicht te stellen, zijn aangepast in het voorstel van het Omnibus simplification package. De eerder voorziene standaarden, bekend als ESRS LSME (voor beursgenoteerde mkb’s en kleine financiële instellingen), zijn ontwikkeld door EFRAG.

Oorspronkelijk zouden deze standaarden verplicht worden voor:

• beursgenoteerde mkb-bedrijven;
• kleine en niet-complexe financiële instellingen (SNCIs);
• captive verzekeraars en herverzekeraars.

In het nieuwe voorstel worden deze groepen (voorlopig) uitgesloten van de CSRD-rapportageplicht. Dat betekent dat de verplichte invoering van de ESRS LSME-standaarden mogelijk vervalt.

Vrijwillig rapporteren? Slimme keuze

Voor mkb-bedrijven die tóch willen rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties, heeft EFRAG de ESRS VSME ontwikkeld. Deze vrijwillige standaard biedt een praktisch en toegankelijk raamwerk waarmee bedrijven op een gestructureerde manier inzicht geven in hun ESG-data.

En dat is niet alleen interessant voor de toekomst. Juist nu:

• vragen klanten en opdrachtgevers steeds vaker om duurzaamheidsinformatie;
• verwachten banken en investeerders inzicht in ESG-risico’s;
• wordt ketendruk vanuit grotere bedrijven steeds groter.

Met vrijwillige rapportage laat je zien dat je voorbereid bent, transparant werkt én duurzaamheid serieus neemt. Het helpt je om commerciële kansen te benutten en versterkt je positie in de keten — zonder dat je direct hoeft te voldoen aan complexe wetgeving.

Kortom: geen verplichting betekent geen reden tot stilzitten. Wie nu begint, loopt straks voorop.

Waarom werd de ESRS LSME?

De ESRS LSME (voor beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen) was bedoeld als een vereenvoudigde rapportagestandaard binnen de CSRD. De standaard moest afgestemd zijn op de schaal en complexiteit van kleinere bedrijven met een beursnotering, zoals mkb’s, kleine financiële instellingen en captive verzekeraars.

Het doel was om deze bedrijven toegang te geven tot financiering en te voorkomen dat zij benadeeld zouden worden in vergelijking met grotere bedrijven die wel rapporteren.

De standaard zou als gedelegeerde handeling worden ingevoerd vanaf 1 januari 2026, met een opt-out periode van twee jaar. Deze invoering is echter geannuleerd door het Omnibus simplification package (2025). Daarmee is de ESRS LSME niet langer verplicht en is het onduidelijk of de standaard nog verder ontwikkeld zal worden.

Voor kleinere bedrijven die wel vrijwillig willen rapporteren over duurzaamheid is de VSME ESRS in ontwikkeling — een vrijwillige, praktische standaard voor het mkb.

ESRS LSME richtlijnen, sectie voor sectie toegelicht

De ESRS LSME was bedoeld als rapportagestandaard voor beursgenoteerde mkb’s, maar is door de Omnibusregeling van 2025 officieel geschrapt. Hieronder lees je hoe deze standaard was opgebouwd. Deze informatie blijft waardevol voor wie inzicht wil in de rapportagestructuur die oorspronkelijk gepland was, of om te vergelijken met de opbouw van de VSME ESRS.

De LSME ED (ontwerprichtlijn) bestaat uit zes delen. Drie algemene delen: '1. Algemene vereisten', '2. Algemene openbaarmakingen' en '3. Beleid, acties en doelen', en drie delen met meetgegevens: '4. Milieu', '5. Sociaal' en '6. Zakelijk gedrag'. De 6 secties, die nog niet officieel zijn vastgelegd, zijn uitgelegd in de voorlopige ESRS LSME en leggen we hieronder uit.

Sectie 1: Algemene vereisten

De algemene vereisten van de ESRS LSME omvatten verschillende belangrijke aspecten die kleine en middelgrote bedrijven (MKB's) moeten volgen bij het voorbereiden en presenteren van hun duurzaamheidsverklaring. Dit omvat:

• Kwalitatieve kenmerken van informatie: Informatie moet relevant, betrouwbaar, vergelijkbaar en begrijpelijk zijn. Dit helpt stakeholders om de duurzaamheidsprestaties van het bedrijf goed te begrijpen.
• Dubbele materialiteit: Dit principe vereist dat bedrijven zowel de impact van hun activiteiten op duurzaamheid als de financiële gevolgen van duurzaamheid voor het bedrijf rapporteren. Lees ook materialiteitsanalyse.
• Waardeketen: Bedrijven moeten hun hele waardeketen in overweging nemen bij het rapporteren van duurzaamheid, inclusief leveranciers en andere partners.
• Tijdslijn: Rapportages moeten relevante tijdsperioden bevatten, van korte termijn- tot lange termijn perspectieven, om een volledig beeld te geven van duurzaamheidsprestaties en -doelen.

Sectie 2: Algemene openbaarmakingen

Deze sectie richt zich op de basisvereisten voor het opstellen van duurzaamheidsverklaringen. Het omvat:

• Basis voor voorbereiding: Bedrijven moeten duidelijk maken hoe ze hun duurzaamheidsverklaring hebben opgesteld, inclusief gebruikte methoden en de waardeketen.
• Governance: Dit omvat de rol van bestuursorganen in het beheer van duurzaamheidskwesties en due diligence-processen. Due dilligence betekent met gepaste zorgvuldigheid verantwoordelijkheid nemen voor ook de negatieve effecten van zakendoen.
• Strategie: Bedrijven moeten hun strategie, bedrijfsmodel en waardeketen beschrijven, evenals de belangen en opvattingen van belanghebbenden.
• Impact- en risicobeheer: Beschrijft de processen in de LSME ESRS om materiële impact en risico's te identificeren en beoordelen.

Sectie 3: Beleid, acties en doelen

Sectie 3 benadrukt het belang van beleid, acties en doelen met betrekking tot duurzaamheid. Bedrijven moeten:

• Beleid: Vastleggen en communiceren van duidelijke duurzaamheidsbeleid maatregelen.
• Acties: Beschrijven welke concrete acties worden ondernomen om duurzaamheidsdoelstellingen te bereiken.
• Doelen: Specifieke, meetbare doelen stellen en de voortgang rapporteren richting deze doelen.

Sectie 4: Milieu

Deze sectie behandelt milieu gerelateerde verslaglegging voor de ESRS LSME en omvat onder andere:

• Energieverbruik en -mix: Bedrijven moeten hun energieverbruik en de mix van energiebronnen rapporteren.
• Broeikasgasemissies: Dit omvat Scope 1, 2 en 3 emissies en eventuele projecten voor emissiereductie.
• Waterverbruik en impact: Bedrijven moeten hun waterverbruik en de impact op mariene ecosystemen rapporteren.
• Biodiversiteit en ecosystemen: Dit omvat de impact van bedrijfsactiviteiten op biodiversiteit en ecosystemen.
• Gebruik van hulpbronnen en circulaire economie: Bedrijven moeten rapporteren over hun grondstoffenverbruik en hoe ze bijdragen aan een circulaire economie.

Sectie 5: Sociaal

De sociale onthullingen omvatten onderwerpen zoals:

• Arbeidsomstandigheden: Bedrijven moeten rapporteren over de werkomstandigheden van hun werknemers, inclusief veiligheid en gezondheid op de werkvloer.
• Mensenrechten: Dit omvat beleid en maatregelen om schendingen van mensenrechten te voorkomen binnen de ESRS LSME.
• Diversiteit en inclusie: Bedrijven moeten hun initiatieven voor het bevorderen van diversiteit en inclusie rapporteren.
• Betrokkenheid bij de gemeenschap: Beschrijft hoe bedrijven omgaan met de gemeenschappen waarin ze opereren.

Sectie 6: Bedrijfsvoering

Deze sectie richt zich op bedrijfsvoering en omvat:

• Anti-corruptie en anti-omkoping: Bedrijven moeten hun strategieën en maatregelen tegen corruptie en omkoping beschrijven.
• Beheer van leveranciersrelaties: Dit omvat hoe bedrijven hun relaties met leveranciers beheren, inclusief betalingspraktijken.
• Politieke invloed en lobbyactiviteiten: Bedrijven moeten hun activiteiten op het gebied van politieke invloed en lobbyen openbaar maken.

Door deze richtlijnen te volgen, kunnen MKB's niet alleen voldoen aan de ESRS LSME, maar ook waardevolle inzichten bieden in hun duurzaamheidsinspanningen en prestaties. Het helpt bedrijven om transparanter te zijn en beter voorbereid op toekomstige duurzaamheidseisen.

Fasen van de ESRS LSME implementatie

De ESRS LSME bevat een gefaseerde implementatie benadering om bedrijven te helpen zich aan te passen aan de nieuwe rapportage standaarden. In de eerste jaren kunnen MKB's bepaalde complexe of gedetailleerde informatie achterwege laten. Er staat bijvoorbeeld in sectie 1 dat het presenteren van vergelijkende informatie niet vereist is wanneer het niet mogelijk is om vergelijkende informatie aan te passen met redelijke inspanning. En in sectie 3 van de ESRS LSME staat bijvoorbeeld dat openbaarmakingen met betrekking tot beleid en acties kunnen worden uitgesteld wanneer ze nog niet volledig zijn geformaliseerd in een geschreven document. Ondernemingen kunnen openbaarmakingen met betrekking tot duurzaamheid due diligence processen uitstellen als ze nog geen processen hebben geïmplementeerd (sectie 2). Naarmate de tijd vordert, worden de rapportagevereisten geleidelijk uitgebreider en specifieker toegepast. Dit gefaseerde proces is ontworpen om de overgang naar volledige naleving soepeler en beheersbaarder te maken voor MKB's die moeten voldoen aan de ESRS LSME.

Uitdagingen en ondersteuning

Het implementeren van de ESRS LSME kan uitdagingen met zich meebrengen, zoals beperkte middelen, technische expertise, dataverzameling en aanpassing aan veranderende regelgeving. De Duurzame Adviseurs bieden praktische ondersteuning bij de CSRD en helpen bij elke stap van het proces, van initiële beoordeling tot volledige implementatie van de rapportage volgens de ESRS.

Maak je klaar voor ESRS LSME

Wij helpen je bij elke stap om te voldoen aan de nieuwe duurzaamheidsrapportagestandaarden.

Meer informatie Offerte aanvragen

De ESRS LSME biedt een gestructureerde aanpak voor MKB's om hun duurzaamheidsprestaties te rapporteren en te verbeteren. Met een focus op toegankelijkheid, proportionaliteit en transparantie helpt deze standaard bedrijven om hun duurzaamheidsinspanningen op een effectieve manier te communiceren. Neem contact op met De Duurzame Adviseurs om te ontdekken hoe wij jouw organisatie kunnen ondersteunen bij de implementatie van de CSRD en andere duurzaamheidsinitiatieven.