CO2-emissiefactoren

CO2-emissiefactoren, wat zijn het en waar kan je ze voor gebruiken?

CO2-emissiefactoren zijn essentieel voor het berekenen van de CO2-footprint van een organisatie of activiteit. Emissiefactoren worden gebruikt als basis om een CO2-voetafdruk op te stellen en te vergelijken. CO₂-emissiefactoren bieden een gestandaardiseerde manier om de impact van verschillende activiteiten te kwantificeren, waardoor organisaties gerichte maatregelen kunnen nemen om hun uitstoot te verminderen. In deze blog gaan we in op emissiefactoren en conversiefactoren, leggen we uit hoe ze werken, en bespreken we hoe ze kunnen worden toegepast om een nauwkeurige CO₂-voetafdruk te berekenen.

Wat is het en waar kan je ze voor gebruiken?

Hoewel conversiefactoren en emissiefactoren vaak samen worden gebruikt, zijn emissiefactoren in wezen een specifieke vorm van conversiefactoren. Conversiefactoren zijn getallen of formules die worden gebruikt om een meting in de ene eenheid om te rekenen naar een andere eenheid. Emissiefactoren worden gebruikt om de hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen (of andere broeikasgassen) te berekenen aan de hand van de bijbehorende activiteit. Deze factoren geven aan hoeveel uitstoot er wordt geproduceerd per eenheid van activiteit.

Het verkrijgen van inzicht in de specifieke bedrijfsprocessen binnen de organisatie (scope 1 en 2) en in de waardeketen (scope 3) is essentieel voor een nauwkeurige berekening van de CO₂-uitstoot. Door de verbruiken van deze processen in kaart te brengen, kunnen organisaties emissiefactoren aan deze activiteiten koppelen. Dit maakt het mogelijk om de CO₂-uitstoot te berekenen die voortkomt uit de specifieke bedrijfsactiviteiten.

Naast CO₂-emissiefactoren zijn er ook conversiefactoren om het verbruik om te rekenen naar energie in gigajoules (GJ). Dit biedt een gedetailleerd overzicht van het totale energieverbruik van de organisatie.

Voor het berekenen van de uitstoot en energieverbruik geldt dat hoe specifieker de emissiefactoren zijn afgestemd op de bedrijfsactiviteiten, hoe nauwkeuriger de berekening van de voetafdruk zal zijn. Emissiefactoren worden berekend afhankelijk van de bronnen die worden gebruikt om de energie op te wekken en de efficiëntie van het systeem waarmee de energie wordt opgewekt. Om een nauwkeurig beeld te krijgen van de CO₂-uitstoot, is het belangrijk om te weten welke bronnen worden gebruikt door de energieleverancier. Door contact op te nemen met je energieleverancier, kun je achterhalen of er specifieke emissiefactoren beschikbaar zijn voor de door hen geleverde energie (bijvoorbeeld bij de opwek van elektriciteit en warmte). Dit helpt bij het maken van een gedetailleerde berekening van je CO₂-voetafdruk en het nemen van gerichte maatregelen om deze te verminderen.

Waar komen emissiefactoren vandaan?

Er zijn verschillende bronnen voor emissiefactoren. De meest gebruikte bron voor emissiefactoren binnen Nederland is co2missiefactoren.nl . Op deze website is een lijst met emissiefactoren te vinden voor de Nederlandse markt, berekend in wetenschappelijk onderzoek. Op basis van de meest recente inzichten wordt deze lijst ieder jaar geactualiseerd. De emissiestromen binnen de verschillende scopes hebben allemaal hun eigen emissiefactor. Bij scope 1 kan je denken aan de uitstoot per verbruikte liter brandstof, bij scope twee de uitstoot per verbruikte kilowattuur en voor scope 3 de uitstoot per ton afval.

Wanneer je gaat werken met emissiefactoren is het belangrijk om onderscheid te maken tussen welke emissies worden meegenomen in de emissiefactor. Hier kan onderscheid gemaakt worden tussen:

Directe emissies

Deze emissies bestaan uit de directe uitstoot bij het gebruik van energiedragers en worden aangeduid met  ‘Tank-to-Wheel’ (TTW). Voor brandstoffen gaat dit bijvoorbeeld om het directe verbruik in een wagen. Elektriciteitsverbruik veroorzaakt geen directe emissies bij het gebruik, en hierbij bestaat TTW uit de CO2-emisses bij de productie van de elektriciteit.

Ketenemissies

Dit zijn factoren die betrekking hebben op de productie en winning van de energiedrager. Deze emissies worden ook wel ‘Well-to-Tank’ (WTT) genoemd. De WTT emissies van elektriciteit bevatten de emissies die vrijkomen bij de productie van de energiedragers die de elektriciteitscentrale gebruikt voor de opwek van elektriciteit.

Totale emissies

Als laatste bestaan de totale emissies uit de optelsom van TTW en WTT. Deze emissies worden ook wel ‘Well-to-Wheel’ (WTT) genoemd.

Het gebruik van de juiste emissiefactoren is van belang om dubbeltellingen te voorkomen. Naast de algemene beschikbare emissiefactoren, zijn er ook industrieën en bedrijven die zelf emissiefactoren in kaart hebben gebracht, aan de hand van specifieke data over hun eigen processen en uitstoot. Met name voor het in kaart brengen van uitstoot in de keten (scope 3) zorgt deze specifieke informatie van leveranciers voor een gedetailleerde voetafdruk.

Scope 3 emissiefactoren

Emissiefactoren voor scope 3 worden gebruikt om de indirecte CO₂-uitstoot te berekenen die voortkomt uit activiteiten in de waardeketen van een organisatie, waar de organisatie zelf geen directe controle over heeft. Scope 3-emissies kunnen onderverdeeld worden aan de hand van het GHG-protocol, waarin 15 categorieën gedefinieerd zijn. Binnen deze categorieën kunnen werkzaamheden verder toegespitst worden, waardoor de uitstoot in de keten steeds specifieker in kaart gebracht kan worden.

Ook voor scope 3 geldt dat hoe specifieker de emissiefactoren zijn afgestemd op de bedrijfsactiviteiten, hoe nauwkeuriger de berekening van de CO₂-voetafdruk zal zijn. Scope 3 emissiefactoren kunnen op de volgende manier gebruikt worden:

Spend-based

Scope 3 emissies kunnen in kaart gebracht worden door middel van een spend-based methode, waarbij ingekochte goederen en diensten aan de hand van de financiële uitgaven worden gekoppeld aan emissiefactoren om zo een schatting te maken van de CO₂-uitstoot die voortkomt uit verschillende activiteiten binnen de keten. In deze situatie geven emissiefactoren aan hoeveel er wordt uitgestoten per euro besteed aan een bepaald product of dienst.

Per GHG categorie

Binnen de 15 GHG-categorieën kunnen bedrijfsactiviteiten verder worden gespecificeerd. Denk bijvoorbeeld aan het uitsplitsen van ingekochte goederen en diensten naar het aantal tonnen afval, de gereden kilometers voor woon-werkverkeer, ingekochte kapitaalgoederen en de tonnenkilometers voor upstream- en downstreamtransport. Door deze specifieke informatie te verzamelen, kunnen er nauwkeurige emissiefactoren worden gekoppeld aan de verschillende activiteiten. Dit zorgt voor een betere inschatting van de uitstoot die vrijkomt door specifieke processen.

Leverancier specifiek

Om een nauwkeurig beeld te krijgen van deze emissies, is het belangrijk om leverancier-specifieke gegevens te verzamelen. Dit betekent dat je contact opneemt met je leveranciers om inzicht te krijgen in hun emissiefactoren en productieprocessen. Door deze specifieke informatie te koppelen aan je eigen bedrijfsactiviteiten, kun je een gedetailleerde berekening maken van de CO₂-uitstoot die voortkomt uit de samenwerking met elke leverancier.

Belgische emissiefactoren en de CO2-Prestatieladder

De CO2-prestatieladder wordt ook toegepast in België. In België zijn er al bijna 100 certificaten uitgegeven, en dit aantal blijft groeien. Door gebruik te maken van de CO₂-Prestatieladder kunnen deze bedrijven en overheden gezamenlijk werken aan een toekomst met nul uitstoot in 2050. De website CO₂emissiefactoren.be biedt een uitgebreide lijst van onderbouwde emissiefactoren voor België.

De CO₂-Prestatieladder is een certificeringssysteem dat organisaties helpt om hun CO₂-uitstoot te verminderen. Het systeem biedt een gestructureerde aanpak voor het meten, rapporteren en verminderen van CO₂-emissies.

 Wil je meer weten over hoe emissiefactoren kunnen worden toegepast bij het berekenen van een CO₂-footprint? Onze experts staan klaar om je te helpen. Neem contact met ons op voor gedetailleerde informatie en advies op maat. Samen kunnen we werken aan een duurzamere toekomst!

Benieuwd hoe je een CO₂-footprint in kaart brengt? Lees ons uitgebreide blog over de CO₂-footprint en ontdek alle stappen en tips om je ecologische voetafdruk nauwkeurig te berekenen.