Waarom maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)?

Waarom MVO – Dat is een vraag die wij altijd stellen voordat bedrijven een begin maken met hun beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Ieder bedrijf heeft zo zijn eigen redenen en positieve punten. Wij hebben de 25 meest gehoorde redenen waarom MVO belangrijk voor jou kan zijn, op een rijtje gezet.

De tweede reden waarom MVO zo belangrijk is, is dat de overheid jaarlijks voor ca. 60 miljard aan producten en diensten inkoopt. Van gebouwen en wegen tot de zalm op het toastje. De inkoop van deze goederen en diensten dient 100% duurzaam te gebeuren. Dit is een proces waar vele overheden momenteel mee bezig zijn. Concreet resulteert dit in vragen van overheden als het circulair denken, hoe ga je om met afval en CO2 reductie tot het aantoonbaar maken van MVO door middel van een certificaat als de CO2-Prestatieladder, B-Corp of de MVO Prestatieladder.

Een mooi voorbeeld van circulair denken zijn de bedrijven Interface en G-Star. G-Star heeft een productlijn ontwikkeld genaamd: RAW for the Oceans. De producten zijn allemaal gemaakt van plastic uit de oceaan. Dit is waanzinnig want het plastic in de oceaan zorgt op dit moment voor grote problemen. Hier is laatst een video over verschenen. Zie hier de trailer (dit moet je echt bekijken):

Een mooi voorbeeld hiervan is de producent en leverancier van vloerbedekkingen, Interface. Interface zet zich al jaren in op het gebied van MVO. Hierdoor is de denkwijze sterk gewijzigd en is het circulair denken sterk gestimuleerd. Dit heeft geresulteerd in producten die volledig hergebruikt kunnen worden tot nieuw tapijt. Ze beschikken zelfs over de kwaliteiten om bestaand tapijt te kunnen hergebruiken. Daarnaast ontplooien ze nog vele andere MVO activiteiten waardoor ze zich onderscheiden op het gebied van duurzaamheid in de markt. Zo hebben ze zichzelf ‘Mission Zero’ ten doel gesteld.

Het creëren van onderscheidend vermogen met MVO is in deze tijd nog steeds erg goed mogelijk. De Rooy Transport-Logistiek uit Houten is hier een goed voorbeeld van. De Rooy Transport-logistiek kiest bewust voor duurzame bedrijfsvoering. Dit heeft geresulteerd in vele nieuwe opdrachtgevers die zich willen conformeren aan de werkwijze van De Rooy Transport-Logistiek. Daarnaast heeft de duurzame bedrijfsvoering er voor gezorgd dat het wagenpark enorm is ‘vergroend’ en hierdoor mag De Rooy Transport-Logistiek gebruik maken van de busbaan in Utrecht. Dit resulteert in veel snellere levertijden en minder transport kilometers (CO2 reductie).

Als het op de juiste wijze wordt uitgevoerd, dus geen ‘greenwashing’, kan communicatie over duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen ook erg stimulerend zijn voor uw organisatie. Een goede communicatie over MVO begint bij de juiste positionering van uw bedrijf en het daarbij behorende MVO-beleid en visie. Een goed voorbeeld van de juiste positionering en communicatie van het MVO-Beleid is het MVO-Beleid van KPN. Via het ‘mooiste contact fonds’ zijn medewerkers van KPN actief om mensen die in sociaal isolement dreigen te raken weer met hun omgeving te verbinden. Dit past perfect bij de producten en diensten van KPN en het heeft ook direct een maatschappelijk doel.

Het MVO beleid van uw organisatie is gereed en u wilt uw MVO beleid ook commercieel gebruiken. Een belangrijk onderdeel van MVO is het communiceren met belanghebbenden (stakeholdermanagement). Door met belangrijke belanghebbenden als bijvoorbeeld (potentiële) opdrachtgevers in gesprek te treden over MVO, en uw MVO beleid, kan er een duurzame dialoog ontstaan. Vragen als: wat doet u al aan MVO? Hoe kunnen wij elkaar versterken? En op welke gebieden kunnen wij elkaar aanvullen op het gebied van het maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen? Kunnen leiden tot een duurzame samenwerking.

Zoals in deze blog is terug te lezen zijn er vele redenen om te starten met MVO. Voor veel bedrijven is het redden van de wereld of hun eigen omgeving echter niet de belangrijkste reden. Toch blijkt deze vraag wel degelijk belangrijk als deze vraag aan de persoon gesteld wordt. Het goede van MVO is dat er vaak (onbewust) veel wordt gerealiseerd voor met name de eigen omgeving.

Earth Overshoot Day
Jaarlijks wordt er een berekening gemaakt de dag waarop we alle grondstoffen op de aarde hebben opgemaakt die de aarde in één jaar tijd kan produceren. Na deze dag leven we dus eigenlijk op de ‘reserves’ van de aarde. In 1986 zou deze dag op 31 december zijn geweest. Daarna is de Earth Overschoot Day ieder jaar vervroegd met uitzondering van 2009. Dit zou te wijten zijn aan de economische recessie. Zoals het er nu naar uit ziet ligt Earth Overshoot Day in het jaar 2024 op 25 juli 2024.

Een duidelijke uitleg video met uitleg over Earth Overshoot Day:

Een MVO-Beleid opstellen en hierover kunnen communiceren is een stimulans voor uw organisatie. Daarnaast zal er ook een nauwere samenwerking met uw ketenpartners ontstaan. Dit is nodig om uw uiteindelijke MVO doelstellingen te realiseren. Op een transparante wijze communiceren is mogelijk met bijvoorbeeld een online MVO verslag.

Starten met MVO is gewoon heel erg leuk! Het opzetten van een MVO team en samen op onderzoek gaan naar de juiste invulling voor uw bedrijf is heel erg leuk en levert vaak al snel goede resultaten op die gecommuniceerd kunnen worden met de buitenwereld. Wanneer het MVO beleid staat begint het echte werk, het uitdragen van het MVO beleid en het realiseren van de doelstellingen. Door dit samen op te pakken zal de beleving binnen de organisatie vanzelf groeien.

Mooie voorbeelden van duurzaamheid komen wekelijks terug in onze podcast: De Positieve Impact Podcast! luister elke week een nieuwe afleving.

Een leuk voorbeeld;

De terugkeer van verantwoordelijkheid naar de werkvloer is een belangrijke tendens binnen MVO. Arbeidsrelaties worden hierdoor minder hiërarchisch. Managementlagen kunnen hierdoor zelfs worden opgeheven of anders worden ingericht en werknemers krijgen hierdoor een grotere verantwoordelijkheid. Het vertrouwen in uw medewerkers is hierbij wel een belangrijk uitgangspunt. Ontwikkelingen als het nieuwe werken en zelf roosteren passen helemaal in deze trend die erop gericht is de keuzevrijheid van medewerkers te vergroten en de verantwoordelijkheid meer bij de mensen zelf neer te leggen.

Een goed voorbeeld hiervan is het internet telefonie bedrijf Voys. Voys werkt conform het zelf ontwikkelde ‘Voys Model’. Dit model staat voor een organisatiemodel zonder managers en zonder functies. Hierdoor ontstaat er een situatie waarin de medewerkers het maximale uit zichzelf halen in een omgeving waarin ze vertrouwen, verantwoordelijkheid en beslissingsbevoegdheid krijgen.

Banken en financiers kijken bij kredietverstrekking steeds vaker naar MVO. Dit wordt gedaan in verband met de lange termijn visie van bedrijven die ontstaat bij bedrijven die met MVO aan de slag gaan. Steeds vaker worden dan ook mvo en duurzaamheid gerelateerde vragen gesteld bij aanvragen van financieringen waarbij in sommige gevallen procentuele kortingen worden gegeven op kredietverstrekkingen.

De markt voor duurzame producten en diensten groeit snel. Dit is niet alleen terug te zien aan de vele nieuwe biologische en duurzaam verwerkte producten in de supermarkt maar ook in de vele nieuwe winkels die geopend worden met een ‘biologische en duurzame filosofie’. Daarnaast zie je ook het aantal keurmerken op producten en diensten toenemen. Dit zorgt echter ook voor verwarring bij de consument. Het zal nog tijd nodig hebben voordat deze markt zich goed herkenbaar kan maken middels een aantal overzichtelijke keurmerken.

Consumenten zijn zich steeds meer bewust van hun consumptiegedrag. De consument wil steeds meer transparantie van merken, bedrijven, fabrieken en leveranciers. Steeds meer bedrijven communiceren daarom ook over de herkomst en productiewijze van hun producten.

De overheid en ook steeds meer bedrijven en organisaties maken gebruik van certificaten en andere initiatieven om haar leveranciers te toetsen op het gebied van duurzaamheid. Bekende certificaten die gevraagd kunnen worden bij aanbestedingen zijn de CO₂-Prestatieladder, de MVO Prestatieladder en B-Corp. Dit houdt in dat hoe hoger het bedrijf of de organisatie op deze ladder staat of hoe hoger het niveau binnen de norm des te meer fictieve korting kan worden behaald bij aanbestedingen.

Er zijn voorbeelden bekend waarbij zelfs 30% van de gunning bestaat uit het toonbaar maken van de acties die bedrijven of organisaties uitvoeren op het gebied van duurzaamheid (ook hier kan een certificaat als middel dienen,maar er kan ook gevraagd worden naar een sociaal jaarverslag of ander MVO certificaat. Dit is afhankelijk van de branche). Soms wordt een certificaat ook gevraagd als toelatingseis bij aanbestedingen.

Een korte video met een uitleg over de CO2-Prestatieladder:

Door duurzame oplossingen als afvalvermindering, energiebesparing en een betere bedrijfsvoering door te voeren binnen en buiten uw organisatie zal dit niet alleen zorgen voor een reductie van de hoeveelheid CO2-uitstoot van uw organisatie, maar ook om kostenbesparingen te realiseren. Om deze acties meetbaar te maken is het raadzaam om een CO2-Footprint op te stellen van uw organisatie. Met behulp van de CO2-Footprint kunnen er vervolgens doelstellingen worden geformuleerd om de CO2-uitstoot, en daarmee ook de kosten, te reduceren. De reductie van één kWh of één m3 gas is namelijk ook een kostenbesparing.

Voor de besparing van CO2 is ook een apart certificaat in het leven geroepen. Kijk maar eens op de website van de CO2-Prestatieladder. Op deze pagina kan je hier ook een blog over terugvinden.

Bedrijven en organisaties stellen steeds meer eisen aan de belanghebbenden/stakeholders om ook een MVO beleid te formuleren en zo acties te ondernemen op het gebied van MVO.
Dit wordt vaak gedaan omdat opdrachtgevers ook hun gehele keten inzichtelijk willen krijgen om zo transparant te kunnen zijn naar haar opdrachtgevers of consumenten. Op deze wijze ontstaat er een positief effect. De eisen die worden gesteld zijn nu nog vrijblijvend maar wanneer bijvoorbeeld de prijs gelijk is zal duurzaamheid wel eens doorslaggevend kunnen zijn.

In de kledingindustrie wordt dit veelvuldig gedaan. De eis naar transparantie in deze markt is sterk toegenomen sinds de incidenten die zijn ontstaan bij kledingfabrikanten in onder andere Bangladesch. Om deze reden zijn er initiatieven als de Fair Wear Foundation en EcoVadis ontstaan. Deze initiatieven zorgen voor transparantie in de keten zonder dat de opdrachtgever zelf al haar leveranciers dient te controleren. De opdrachtgever hoeft er nu alleen voor te zorgen dat haar leveranciers zich aansluiten bij één van deze initiatieven.

Een ander belangrijk voordeel waarom MVO belangrijk is voor jou organisatie is het feit dat MVO een positief effect heeft op het personeel. Uit onderzoek is gebleken dat met name jongeren zich sterker conformeren aan bedrijven die zich actief inzetten op het gebied van duurzaamheid en MVO. Dit hangt weer samen met het positieve imago wat MVO aan een bedrijf geeft.

Het laten zien wat je doet als organisatie heeft een positief effect op de merkbeleving van uw bedrijf of organisatie. Wees dus zoveel mogelijk transparant over de organisatiestructuur, de werkwijze, uw producten en diensten en de sociaal ethische aspecten van uw organisatie.

Er zijn diverse mogelijkheden om dit zichtbaar te maken. Denk aan het schrijven van een MVO jaarverslag of het behalen van een certificaat. Al moet er bij het behalen van een certificaat wel aangegeven worden dat bij veel certificaten het onderwerp transparantie niet wordt genoemd. Hierdoor is het voor bedrijven niet altijd noodzakelijk om daadwerkelijk te laten zien wat hen MVO beleid inhoud.

Naast de kostenbesparing waarbij ook de uiteindelijk CO2-reductie gemoeid gaat, kan men ook CO2 besparen door het inzetten van duurzame energiebronnen of het compenseren van de CO2-uitstoot. Door in te zetten op duurzame energiebronnen zoals zonnepanelen of windenergie zal de CO2-uitstoot van de organisatie dalen. Daarnaast kan er groene stroom worden ingekocht dat uit Nederland afkomstig is (met behulp van Garanties van Oorsprong (GVO’s) kan dit worden aangetoond). De groene stroom heeft namelijk een veel lagere CO2 emissiefactor dan grijze stroom. Klik hier voor meer informatie over de nieuwe CO2 emissiefactoren.

Stichting Positieve impact
In Nederland bestaat de stichting Positieve Impact (voormalig Stichting Nederland CO2 Neutraal). Deze stichting zet zich in om gezamenlijk aan de slag te gaan echt positieve impact te maken als organisatie. De deelnemers van de stichting komen meerdere keren per jaar bij elkaar en bij iedere bijeenkomst wordt er een interessante spreker uit het werkveld uitgenodigd. Voorbeelden van gasten van de afgelopen jaren zijn: Jacqueline Cramer, Helga van Leur, Femke Halsema, Maurits Groen, Marjan Minnesma en Andre Kuipers.
Een sfeerimpressie van het evenement:

CO2 compenseren
Het is ook mogelijk om de CO2-uitstoot van uw organisatie te compenseren. U koopt dan als het ware uw CO2-uitstoot af. Dit kan bij initiatieven als Fair Climate Fund and Trees for All. Door middel van certificaten kan dan worden aangetoond dat de CO2-uitstoot van uw organisatie is gecompenseerd. Voor het CO2-Prestatieladder certificaat wordt CO2-compensatie niet meegenomen.

Bij het internationaal zaken doen wordt MVO ook steeds belangrijker. Steeds meer internationaal opererende bedrijven stellen eisen aan hun stakeholders/belanghebbenden. MVO helpt daarbij ook bij het controleren van risico’s in de toeleveringsketen.
De overheid steunt bedrijven die internationaal willen ondernemen met praktische tips over MVO. Zo is er een overzicht gemaakt per land waarin veel informatie is opgenomen over MVO.
Via MVO Nederland zijn er ook vouchers beschikbaar voor het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) die goed zijn voor subsidies tot € 10.000 voor advieswerkzaamheden met betrekking tot het zaken doen in ontwikkelingslanden.

Binnen diverse normen binnen het MVO als de ISO 26000 en het Global Reporting Initiative (GRI) wordt er gesproken over materialiteit. Met materialiteit wordt bedoeld welke MVO aspecten er echt belangrijk zijn voor uw organisatie.

Het bepalen van materialiteit zorgt voor een juiste focus van de organisatie op de juiste MVO aspecten. De materialiteit wordt niet alleen door de eigen organisatie bepaald maar met name door de stakeholders. Een dialoog met uw stakeholders is daardoor van belang om een goed overzicht te krijgen van welke MVO aspecten voor uw organisatie materieel zijn.

Aan de slag gaan met MVO dwingt bedrijven om een lange termijn visie te ontwikkelen. Het opstellen van een MVO-Beleid kan namelijk niet zonder korte en lange termijn doelstellingen. Naast de geformuleerde doelstellingen is een MVO beleidsverklaring van de directie ook een goed uitgangspunt. De doelen en de MVO beleidsverklaring zijn ook noodzakelijk om een goede dialoog aan te kunnen gaan met de stakeholders / belanghebbenden.

De lange termijn visie zorgt voor vertrouwen bij stakeholders / belanghebbenden van uw organisatie als bijvoorbeeld banken, financiers en opdrachtgevers.

Het MVO dwingt bedrijven om inzicht te verkrijgen in de keten. Dit is noodzakelijk om transparantie in de keten te verkrijgen voor de organisatie zelf maar ook voor de consument en/of opdrachtgever. Op deze wijze kunnen er ook eisen aan de keten worden gesteld en kan er gekeken worden naar een betere en verregaande samenwerking met de huidige ketenpartners.

Bij veel bedrijven is er niet inzichtelijk wat er allemaal mogelijk is bij de huidige partners. Het verkrijgen van inzicht biedt dus vele nieuwe kansen.

Het is bij de voorgaande punten al besproken, maar een hele belangrijke reden om te beginnen met MVO is om meer transparantie te creëren. Een mooie methode hiervoor is het MVO jaarverslag. Hiervoor is een aparte internationale richtlijn opgesteld genaamd Global Reporting Initiative (GRI). In 2013 is hiervan de laatste versie, G4, gepubliceerd. Met deze richtlijn wordt het mogelijk om te rapporteren over de duurzaamheids- en MVO prestaties van de organisatie.

In de nieuwe G4 richtlijn wordt ook gesproken over ‘Integrated Reporting’ waarmee wordt bedoeld dat het financieel- en het MVO jaarverslag geïntegreerd worden. Steeds meer bedrijven gaan dan ook aan de slag met deze integratie.

Het GRI heeft overigens dezelfde opzet als de ISO 26000 de andere internationale richtlijn over MVO. Het GRI is echter een stuk praktischer ingericht waardoor rapportage over MVO prestaties eenvoudiger wordt.

Bedrijven die bezig zijn met hun lange termijn visie weten ook hun risico’s in te schatten en zijn daardoor minder afhankelijk van onder andere de financiële schommelingen.

Er zijn ook veel bedrijven die vinden dat MVO gewoonweg hoort. Dit zie je tegenwoordig niet meer alleen bij familiebedrijven. Er zijn steeds meer bedrijven die aan de slag gaan met MVO omdat ze bij willen dragen aan de maatschappij en ze het milieu zo min mogelijk willen belasten. Een goed voorbeeld hiervan is de Triodos bank. Triodos Bank is opgericht in 1980 met als doel om in al haar dienstverlening bij te dragen aan positieve maatschappelijke, ecologische en culturele veranderingen. Dit is de hoofdreden waarom MVO belangrijk is voor hen. Daarom investeert de Triodos Bank alleen in projecten die een daadwerkelijke bijdrage leveren aan positieve maatschappelijke, culturele of ecologische veranderingen. Hiermee toont de bank aan dat financiële instellingen verandering kunnen afdwingen!

Een leuke en inspirerende reclame van Triodos Bank:

Zoals eerder al besproken werd zorgt MVO ook voor een lange termijn visie. Deze visie zal er uiteindelijk ook toe leiden dat bedrijven inventariseren wat heb materiaalgebruik is en welke materialen daarvan eindig zijn. Om risico’s van oplopende kosten en verminderde levering te voorkomen is het goed om te inventariseren of het gebruik van recyclebare producten mogelijk is. Dit sluit ook aan bij het eerder genoemde voorbeeld van Interface.